«ΚΑΙ ΜΑΥΡΗ ΚΑΙ ΣΚΛΑΒΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΤΡΙΑ»: Μία μοναδική παράσταση στο κέντρο της Αθήνας

Πηγή: http://www.mousikogramma.gr

Η ιστορία της Phillis Wheatley, της πρώτης μαύρης σκλάβας ποιήτριας ζωντανεύει τις Πέμπτες του Ιανουαρίου στις 8.30 το βράδυ από μια αξιόλογη καλλιτεχνική ομάδα με επικεφαλής τον σκηνοθέτη Σπύρο Δομαζάκη, με τον οποίο συνομιλήσαμε για την παράσταση αυτή. Τόπος: Το “El Convento Del Arte”, στο κέντρο της Αθήνας.
Η εποχή της δουλείας των Αφρικανών, που με τη βία είχαν μεταφερθεί στην Αμερικάνικη Ήπειρο, για να γίνουν σκλάβοι, φαίνεται μακριά απ' το σήμερα. Κι όμως η ανθρώπινη δουλεία όχι μόνο καλά κρατεί, αλλά έχει μεταλλαχθεί και σε άλλες μορφές, κάποιες από τις οποίες ταιριάζουν γάντι και στον προηγμένο -θεωρητικά- Δυτικό Πολιτισμό. Πέραν του άρτιου καλλιτεχνικού μέρους που εγγυώνται οι σημαντικοί του συντελεστές, αξίζουν πολλά μπράβο για την επιλογή του θέματος, για τους λόγους που ο τίτλος εύγλωττα αναφέρει.
Jazz μελωδίες αναμένεται να δοθούν πλουσιοπάροχα στους θεατές, καθώς, κατά τα λεγόμενα των συντελεστών, η jazz είναι το επίκεντρο της παράστασης αυτής. Το δέντρο της jazz μάς έχει προσφέρει πολλούς διαφορετικούς, συναρπαστικά εύγευστους καρπούς και θα εξακολουθήσει να το κάνει... Μην ξεχνάμε όμως και τις ρίζες, κι ας είναι μερικές φορές βαθειά θαμμένες στο χώμα.

Είχα παρακολουθήσει την εξαιρετική και πολύ επιτυχημένη παράσταση της καλλιτεχνικής σας ομάδας με τίτλο «Before and Jazz» με θέμα την ιστορία της μαύρης μουσικής μέσα από την ιστορία του Αφροαμερικάνικου πληθυσμού από την εποχή της δουλείας. Η παράσταση αυτή αποτελεί κατά κάποιο τρόπο συνέχεια εκείνης;

Η παράσταση αυτή είναι ένα από τα πολλά επεισόδια, που συνθέτουν την ιστορία των Αφρικανών σκλάβων από την εποχή της Δουλοκτησίας και μετά. Είναι πράγματι ένα κομμάτι ιστορίας, βγαλμένο από την πρώτη παράσταση "Before and Jazz". Όμως είναι μια άλλη και εντελώς ξεχωριστή.

Τι περιλαμβάνει το μουσικό και τι το θεατρικό μέρος της παράστασης;

Στο πρώτο μέρος παίζεται η θεατρική παράσταση.

Στο δεύτερο μέρος εισάγουμε το κοινό στην Αφροαμερικάνικη λογοτεχνία! Διαβάζω μαζί με την Grace Nwoke ποιήματα Μαύρων ποιητών και η Σοφία Ανδριανού με τον Παντελή Μπενετάτο ζωντανεύουν Jazz standards τραγούδια. Πιο αναλυτικά, η ανάγνωση ή το σχόλιο μπερδεύεται με μουσική και τραγούδι. Πάντα με επίκεντρο την Jazz.

Οι Έλληνες συντελεστές της παράστασης γνωστοί και εκλεκτοί! Θα σταθώ ειδικότερα στην νεαρή και ταλαντούχα Grace Nowke, που συμμετείχε και στο “Before and Jazz”. Θα ήθελα να μας τη συστήσετε και να μας πείτε πώς έγινε η γνωριμία σας.

Η Grace είναι ένα καταπληκτικό Μαύρο από την Νιγηρία κορίτσι, πολυτάλαντη, αφού σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, παίζει Μπάσκετ σε ομάδα των Αθηνών, χορεύει αφρικάνικους χορούς, τραγουδάει και παίζει θέατρο με την δύναμη της παρουσίας της και το αμόλυντο, από τον Ναρκισσισμό ενός τεχνικά καταρτισμένου ηθοποιού, παίξιμο.

Την γνώρισα εντελώς τυχαία στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς στην Πλάκα. Συμμετείχε σε ένα ενδιαφέρον διαδραστικό πρόγραμμα, πάνω στην αρχαία φιλοσοφική σκέψη. Πήγα ως επισκέπτης, αρχίσαμε να μιλάμε και κάποια στιγμή της είπα γι' αυτό που ετοιμάζω, μου απάντησε ότι είχε συμμετοχή σε ένα θεατρικό αρχαίας ελληνικής τραγωδίας και ότι θα την ενδιέφερε να δοκιμάσει αυτό που της πρότεινα. Έτσι ξεκίνησε η συνεργασία μας!

Έχω από παλαιότερα παρατηρήσει ότι, ενώ ο συντηρητισμός της κοινωνίας μας τη σπρώχνει στο να απομονώνει κοινωνικά ανθρώπους από άλλες εθνικότητες και φυλές, αποδέχεται τους ξένους καλλιτέχνες και τους παρακολουθεί με ενδιαφέρον επί σκηνής. Αυτό συμβαίνει γιατί η Τέχνη ενώνει τους ανθρώπους ή υπάρχουν άλλοι λόγοι;

Νομίζω πως οι άνθρωποι ασφαλίζονται και έτσι εξορίζουν τον Δαίμονα του διαφορετικού με το να το εντάξουν σε ένα πλαίσιο ευρείας κοινωνικής αποδοχής. Έτσι αποδέχονται και αναβαθμίζουν ταξικά αυτό που υπό άλλες συνθήκες υποτιμούν η φοβούνται!

Πόσο εύκολο είναι για Έλληνες (στην πλειοψηφία τους) συντελεστές να μπαίνουν “στο πετσί” ιστοριών ανθρώπων μιας άλλης κουλτούρας, τόσο συναισθηματικά, όσο και καλλιτεχνικά;

Να μπουν στο πετσί μιας άλλης κουλτούρας καλλιτεχνικά είναι δύσκολο, γι' αυτό αναζητώ Αφρικανούς να καλύψουν τους αντίστοιχους ρόλους. Συναισθηματικά όμως όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως χρώματος, μπορούν να καταλάβουν και να νιώσουν τα αισθήματα του αποκλεισμού, της βίαιης απώλειας της Ταυτότητας και της διεκδίκησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Η παράστασή σας πολύμορφη και απαιτητική. Πόσο εύκολο είναι για μια καλλιτεχνική ομάδα σήμερα να υλοποιήσει ένα τέτοιο εγχείρημα, τεχνικά και οικονομικά;

Η παραγωγή μιας τέτοιας παράστασης είναι δύσκολη! Είναι μια σύνθετη παράσταση Λόγου-Μουσικής και Κίνησης. Όπως καταλαβαίνετε, απαιτεί ηθοποιούς, εκτός από Έλληνες και 2 Αφρικάνους. Επίσης 2 μουσικούς, διευθυντή φωτογραφίας, σκηνογραφική και ενδυματολογική φροντίδα. Όλα αυτά έχουν κόστος, λόγω των πολύωρων προβών που χρειάζονται αλλά και των εξτρά άλλων εξόδων για ρούχα και σκηνικά. Αυτή η παράσταση αλλά και κάθε είδους παράσταση χρειάζεται οικονομική υποστήριξη! Τα τελευταία χρόνια, επειδή το κράτος δηλώνει αδιάφορο, ένα μεγάλο ποσοστό της θεατρικής παραγωγής γίνεται είτε με εθελοντική προσφορά, όσον αφορά στις πρόβες, είτ, αν υπάρχει κάποιος παραγωγός, με πολύ ελάχιστο μεροκάματο. Ως αποτέλεσμα, πολλοί καλλιτέχνες κάνουν 3 και 4 δουλειές ταυτοχρόνως. Αυτό, όπως καταλαβαίνετε, ζημιώνει την καλλιτεχνική ποιότητα και φυσικά έχει απρόβλεπτες αντιδράσεις και κυρίως, κάτι που εμένα εκνευρίζει παρά πολύ, φέρνει ασυνέπεια!

Θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας σχετικά με το μήνυμα της παράστασης, εμπνευσμένοι από το έργο και τη ζωή της Phillis Wheatley;

Η ιστορία της Phillis με συγκίνησε όταν την πρωτοδιάβασα! Αυτή η σχιζοφρενική κατάσταση που βίωσαν οι Μαύροι, από τη μια η ένταξή τους σ' ένα σύστημα θεσμών διαφορετικό, ξένο προς αυτούς, εχθρικό και βίαιο και από την άλλη η προσπάθεια να διατηρήσουν την πολιτισμική τους ιδιαιτερότητα. Αυτή η αδιέξοδη κατάσταση έπρεπε να βρει τρόπους διαφυγής και εξισορρόπησης. Η ιστορία της Phillis Wheatley μάς το θυμίζει, όταν μέσα σε αντίξοες συνθήκες, με ασθενική κράση η ίδια, καταφέρνει να επιβιώσει, να δημιουργήσει Ποίηση και να γίνει επίκεντρο θαυμασμού και μελέτης μέχρι σήμερα! Η Τέχνη βοηθάει να συνειδητοποιήσουμε πως οι άνθρωποι πρέπει να αποβάλλουν αυτό το άχρηστο μικρόβιο της εξουσίας, που τόσο έχουν ανάγκη, προκειμένου να ικανοποιούν τις μωροφιλοδοξίες τους. Η Τέχνη μεγεθύνει και γι αυτό βάζει σε σκέψεις, είναι Αλήθεια! Ας σκεφτούν όλοι και λίγο κάτω απ' το πετσί τους...

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σύνθεση κειμένων, σκηνοθεσία: Σπύρος Δομαζάκης
Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί: Grace Nwoke ( aka Jordan Sparkles) και Γιώργος Αντωνόπουλος
Στο πιάνο ο Jazzman: Παντελής Μπενετάτος
Τραγούδι: Σοφία Ανδριανού
Μουσική Επιμέλεια: Σοφία Ανδριανού, Παντελής Μπενετάτος, Σπύρος Δομαζάκης
Φωτισμοί: Γιώργος Αντωνόπουλος - Σπύρος Δομαζάκης
Poster: www.MrHamilton.eu
Βοηθός σκηνοθέτη & παραγωγής: Maria Chouridou
Οργάνωση Παραγωγής: Σοφία Ανδριανού, Σπύρος Δομαζάκης
Φωτογραφίες: Δημήτρης Ασημάκης